QF-PCR

در طی سال های اخیر روش واکنش زنجیره ای پلیمرازی فلورسنت کمی(QF-PCR) به عنوان یک روش تشخیصی سریع و اورژانسی برای اطلاع از آنیوپلوئیدی های کروموزومی در کروموزوم های شایع (۱۳،۱۸،۲۱ و X,Y) پیش از تولد جنین شناخته شده است.

در چه مواردی QF-PCR توصیه می‌شود؟

سن مادران از 3۵ ســالگی به بالا، خطر وجود اختلال کروموزومی در جنین را افزایش می دهد.

 فرزند قبلی دچار نوعی اختلال کروموزومی باشــد.

سونوگرافی مشکوک به اختلالات مرتبط با بیماری های کروموزومی مانند: افزایش ضخامت پشــت گردن (NT) و کاهش برآمدگی استخوان بینی (NB)

آزمایش غربالگری مشکوک، با استفاده از بیومارکرها (دابل/ تریپل/ کوادرا)

در صورتی که سن بارداری بالا باشد(هفته 1۸) و فرصت انتظار برای دریافــت نتیجه ی کاریوتایپ امنیون(3 هفته) نباشد، برای انجام سقط شرعی (پیش از 19 هفتگی) انجام این تست به همراه تست سریع MLPA توصیه می شود.

کاربردهای QF-PCR چیست؟

QF-PCR  موارد شایع ناهنجاری کروموزمی را در کروموزوم های ۱۳،۱۸،۲۱ و کروموزوم های جنسی بررسی می‌کند که شامل موارد زیر می‌شود:
تشخیص سندرم پاتو (تریزومی ۱۳)
سندرم ادوارد (تریزومی ۱۸) 
سندرم داون (تریزومی ۲۱)
سندرم ترنر(45X)
سندرم کلاین فلتر (47XXY)
جنین مبتلا به XYY 
سندرم  تریپل x  (XXX)

اساس کار QF-PCR  چیست؟

مراحل این تست شامل:

• نمونه گیری جنینی با دستور پزشک متخصص
• استخراج DNA از پرزهای کوریونی و یا مایع آمنیون
• انجام PCR با استفاده از کیت مخصوص  QF-PCR
• آنالیز نمونه ها با دستگاه اختصاصی
• آنالیز نهایی نمونه ها با استفاده از نرم افزار

PCR  فلورسنت کمی (QF-PCR) شامل تکثیر، تشخیص و تجزیه و تحلیل نشانگرهای تکرار پشت سر هم کوتاه (STR) [2] و نشانگرهای غیرچند شکلی است. پرایمرهای دارای برچسب فلورسنت برای تکثیر نشانگرهای خاص کروموزوم استفاده می شوند و بنابراین شماره کپی هر نشانگر نشان دهنده تعداد کپی کروموزوم است.

محصولات حاصل از PCR جدا شده و با استفاده از آنالیز کننده ژنتیکی خودکار تجزیه و تحلیل می شوند. یک نمونه دیپلوئید نرمال دارای سهم دو کروموزوم سوماتیک است. دو آلل نشانگر STR خاص کروموزوم با دو پیک در نسبت 1:۱ هنگامی که نشانگر هتروزیگوت است و با یک پیک هنگامی که نشانگر هموزیگوت است، تشخیص داده می شود. تشخیص یک آلل اضافی به عنوان سه پیک در نسبت 1: 1: 1 یا به عنوان دو پیک در نسبت ۱:2 نشان دهنده وجود یک توالی STR اضافی است که همانطور که در تریزومی دیده می شود، احتمالاً مربوط به یک کروموزوم اضافی است.

فواید بکارگیری تکنیک QF-PCR  چیست؟

۱)روش QF-PCR با حساسیت زیاد و اختصاصیت بالا می تواند ناهنجاری های تعدادی شایع در کروموزوم های ۱۳،۱۸،۲۱،X و  Yرا شناسایی کند.

۲)در انجام این تست محدودیت سنی جنین مطرح نیست و هرزمان از بارداری (از هفته ی ۱۰ به بعد) که نمونه گیری صورت گیرد،قابل انجام است.

۳)بخش اصلی روندQF-PCR  به کمک دستگاه ها و به صورت اتوماتیک انجام می شود که همین امر موجب افزایش توان عملیاتی و کاهش هزینه ها می شود.

۴)مدت زمان جوابدهی این تست ۳-۵ روز کاری تعریف شده است که در مقایسه با جوابدهی ۲-۳ هفته ایی کاریوتایپ، باعث کمک به کاهش اضطراب مادر باردار می شود.

۵) با توجه به حساسیت بالا، با مقدار نمونه ی محدود از مایع امنیون یا  CVS هم می توان تست را انجام داد و به نتیجه رسید.

۶) به علت استفاده از STR ها که مارکرهای چند شکلی[3] هستند، انجام تست با نمونه جنینی آلوده با سلول مادری نیز امکان پذیر است. * بدین منظور خون گیری از مادر باردار الزامی است(۵-۱۰ میلی لیتر خون وریدی در لوله ی آغشته به ماده ضدانعقاد EDTA).*

۷) دقت این تست در مقایسه با روش های سیتوژنتیکی دیگر بیش از ۹۹.۴٪ می باشد.

محدودیت های تکنیک QF-PCR چیست؟

عدم قدرت تشخیص مقادیر کم موزائیسم و ریزحذف ها یا جا ب جایی های کروموزومی و همچنین عدم تشخیص اختلالات ژنتیکی در کروموزوم های دیگر غیر از ۱۳،۱۸،۲۱، Xو Y از محدودیت های این تست به شمار آید.

آزمایشگاه ۴۶

در آزمایشگاه های تشخیص پزشکی گردش کار از پذیرش مراجعه کنندگان و نمونه ها تا آماده سازی آنها برای انجام تست و در نهایت جوابدهی به بیماران، با عنوان workflow مطرح می شود. توجه به یک سویه بودن workflow از پذیرش تا جوابدهی یکی از موارد مهم مورد توجه ۴۶ بوده است.

فضای مخصوص پذیرش نمونه ها با در نظر گرفتن الزامات ایمنی و بهداشت، امکان ضدعفونی کردن آنها قبل از انتقال به بخش مربوطه را فراهم آورده است.

ظرافت و دقت در طراحی هربخش و ایجاد فضایی مجزا قبل از ورودی بخش های عفونی و یا میکروبی به منظور استفاده از وسایل حفاظت شخصی (ماسک،گان، دستکش، شیلد و...) از دیگر ویژگی های مهم این مرکز می باشد. همچنین اختصاص دادن بخش های مجزا به  Pre-PCR, PCR , Post- PCR، میزان آلودگی حین کار شامل تخلیص ماده ژنتیکی، تکثیر را که از موارد حائز اهمیت در انجام تست های تشخیصی به خصوص تست های مولکولی می باشد به حداقل رسانده، در نتیجه میزان نتایج کاذب کاهش پیدا کرده و با اطمینان بیشتری می توان به نتایج استناد کرد.

این مرکز با بهره گیری از تجهیزات مدرن و پیشرفته ی روز دنیا {ازجمله دستگاه سکانس، دستگاه تخلیص خودکار ماده ژنتیکی و ..}و همچنین استفاده از کیت های دارای تاییدیه های بین المللی و تاییدیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور با همکاری کارشناسان مجرب و متخصصان و بهره مندی از دانش فنی و روش های دقیق و نوین تشخیصی در زمینه ی ژنتیک مفتخر است خدمات تخصصی ژنتیک مولکولی {ازجمله تست های QF-PCR,MLPA,NGS, RT-PCR، پنل سرطان}

را در سریع ترین زمان ممکن با قیمتی مناسب به همکاران، هموطنان در سراسر ایران ارائه نماید.